آریا صادق‌نیت حقیقی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: بحث فراگیری به وجود آمده مبنی بر اینکه قیمت‌ها در بورس کالا و بازار آزاد متفاوت است. به طور کلی، قیمت آلومینیوم در بازار آزاد بالاتر از قیمت تعیین شده توسط بورس کالای ایران است که بعضی مواقع نیز عکس این شرایط اتفاق می‌افتد. باید توجه داشت که شرایط حاکم بر بازار به نحو دیگری بوده و تشریفاتی که در بورس کالا وجود دارد، در بازار آزاد نیست. اشخاصی که اصرار بر فرار مالیاتی دارند، تولیدکنندگانی که نیاز دارند تا تناژ کمتری شمش و بیلت آلومینیومی خریداری کنند و… همگی می‌توانند تقاضا در بازار آزاد را افزایش دهند که گران‌تر شدن قیمت آلومینیوم در بازار آزاد نسبت به بورس کالا را در پی خواهد داشت.
وی افزود: زمان‌هایی هم بوده که قیمت آلومینیوم در بورس کالا بیشتر از بازار آزاد است. باید گفت که قیمت‌گذاری در بورس کالا ایراد دارد و طبق فرمول تعیین شده، قیمت استاندارد و منطقی برای محصولات تعیین نمی‌شود. قیمت‌هایی که د بورس برای آلومینیوم در نظر گرفته می‌شود، بالاتر از حد معمول بوده و مورد استقبال خریداران قرار نمی‌گیرد و در بازار آزاد افرادی که خرید آلومینیوم انجام داده‌اند حاضر هستند به کمی پایین‌تر از قیمت بورس کالا، نیاز مصرف‌کننده را تامین کنند. علت این بالا بودن قیمت در بورس کالا شامل شاخه‌های مختلفی همچون عدم توانایی تامین تقاضا نیز است.
بورس پاسخگوی تقاضا نیست
دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران در ادامه در خصوص وضعیت عرضه، تقاضا و معاملات آلومینیومی، عنوان کرد: طی چند هفته اخیر، میزان تقاضا هم برای شمش و هم برای بیلت، تقریبا چهار برابر میزان عرضه این محصولات در بورس بوده و رقابت بسیار شدیدی روی قیمت‌ها در گرفته است. به طوری که در مقابل یک هزار تن عرضه، چهار هزار تن تقاضا ثبت می‌شود و بسیاری از افراد از دور رقابت جا می‌مانند و چون نیاز به تامین آلومینیوم مصرفی خود دارند، آلومینیوم مورد نیاز خود را از بازار آزاد با قیمت بیشتر، خرید می‌کنند. وجود شمش و بیلت در بازار آزاد با قیمت کمی بیشتر از بورس کالا، نشان‌دهنده حضور پررنگ دلالان در بازار آلومینیوم است که این فلز را از بورس کالا با قیمت مشخص خریداری کردند و سپس در بازار آزاد به قیمت دلخواه خود به فروش می‌رسانند. به صورت کلی می‌توان گفت در مواقعی که کمبود عرضه نسبت به تقاضا رخ می‌دهد، چنین معضلی به وجود می‌آید. با این تفاسیر این ادعا که شمش و بیلت آلومینیومی دارای بازار سیاه بوده، کاملا درست است.
نیاز تولیدکنندگان کوچک به دلال
دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران بیان کرد: نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که وجود دلالان لزوما تاثیرگذاری منفی در بر ندارد. با توجه به اینکه مهلت پرداخت مبالغ خرید شمش و بیلت آلومینیومی به بورس کالا تنها ۷۲ ساعت پس از خرید تعیین شده، تولیدکننده‌ای که توانایی پرداخت چنین مبلغی را ندارد، قطعا نمی‌تواند از این رینگ صنعتی نیاز خود را تامین کند و از سوی دیگر نیز، نمی‌تواند دست روی دست بگذارد و تولید خود را متوقف کند. در مثال دیگری نیز می‌توان به این مورد اشاره کرد که یک تولیدکننده به میزان کمتری شمش یا بیلت، مثلا تا اندازه ۱۰ تن نیازمند است؛ حال آنکه در بورس کالا حداقل میزان خرید شمش و بیلت آلومینیومی ۲۰ تا ۲۵ تن در نظر گرفته شده است. درست در این نقطه، نیاز بازار به وجود دلال نمایان می‌شود؛ به گونه‌‌ای که فردی که قصد تهیه میزان مواد اولیه کمتری را دارد، می‌تواند به واسطه خرید از دلال نیاز خود را با هر بودجه‌ای که در اختیار دارد بدون دردسر تامین کند.
تشکیل تعاونی آلومینیوم میهن
حقیقی در تکمیل صحبت خود گفت: به تازگی سندیکای صنایع آلومینیوم ایران، یک تشکل به نام تعاونی آلومینیوم میهن به موازات سندیکا را تشکیل داده است که بخشی از تقاضای بازار، به طور مشخص نیاز تولیدکنندگانی که توان پرداخت نقدی ندارند و همچنین دارای ظرفیت تولید پایین و میزان نیاز کمتری هستند را تامین کند. ادعاهایی مبنی بر اینکه بورس کالای ایران و همچنین وزارتخانه به صورت کامل در فرایند رسیدن کالاهای خریداری شده به دست مصرف‌کننده و عدم دستیابی دلالان به این محموله‌ها، دقیق بوده و از صفر تا صد آن را زیر نظر دارند، کاملا اشتباه است و متاسفانه باید اعلام کرد که فعالیت دلالان بسیار بیشتر از گذشته شده است و بخش قابل توجهی از کالاها به دست این افراد می‌رسد و در بازار آزاد عرضه می‌شود. برای جلوگیری از تشویش اذهان، تلاش می‌کنند تا این تصور ایجاد شود که دست دلالان به هیچ یک از کالاهای عرضه شده نرسیده است اما اینگونه نیست.
بورس کالا با سندیکای آلومینیوم هماهنگ باشد
دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران در پاسخ به سوال خبرنگار «فلزات آنلاین» مبنی بر اینکه چه ارزیابی در خصوص روند فعالیت بورس کالا مشاهده می‌‌کنید، تصریح کرد: برای انجام ارزیابی در خصوص مکانیزم بورس کالای ایران در یک نگاه سطحی، می‌توان مدعی این بود که عملکرد در این رینگ صنعتی روند مثبتی پیش رو گرفته و برای شفاف‌سازی تلاش‌های مضاعفی صورت گرفته است؛ به شرط اینکه طبق گفتمان‌های قبلی، برای عرضه و معامله با سندیکای صنایع آلومینیوم ایران به عنوان متولی صنعت آلومینیوم کشور، هماهنگی‌های بیشتر و بهتری داشته باشد. باید این مهم فراهم شود که بورس کالای ایران به اتفاق سندیکای صنایع آلومینیوم ایران، در کنار هم از فرایند خرید تا رسیدن کالای خریداری شده به دست مصرف‌کننده، مراقبت کافی را به عمل آورند. همچنین توزیع محصولات به درستی انجام شود، بررسی‌های مفید صورت بگیرد که چه میزان آلومینیوم به دست دلالان و چه میزان، به مصرف‌کننده‌های واقعی می‌رسد.
وی افزود: آمارها طی سال‌های گذشته حاکی از آن است که افرادی وارد معاملات رینگ صنعتی بورس کالا شده‌اند که هدف آن‌ها صرفا برای سفته‌بازی و ایجاد تلاطم و بی‌نظمی در عرضه‌ها و معاملات بوده است. باید تلاش‌ها و هماهنگی‌ها بین سندیکای صنایع آلومینیوم ایران و بورس کالا در این راستا قوی‌تر شود تا اجازه ورود این اشخاص به بورس صادر نشود. متاسفانه بورس کالای ایران برای همکاری با سندیکا، مقاومت از خود نشان داده و آن طور که باید همکاری‌های لازم را در این زمینه به عمل نیاورده است که همین امر نیز سبب افزایش قیمت‌ها و ناهماهنگی بین میزان عرضه و تقاضا شده است. بورس کالا بهتر ایت کمک کند حتی‌المقدور عرضه‌های نقدی و اعتباری از هم تفکیک شوند تا عده‌ای برای نرخ‌گذاری دلخواه خود، نتوانند با اعداد و ارقام بازی کنند.
