علیرضا طالاری، مدیر مجتمع طلای موته
بهبود بازار طلا با اعمال مشوق‌های مالیاتی حاصل می‌شود
طلا همواره مورد علاقه بسیاری از مردم و سرمایه‌گذاران است و به همین دلیل مورد توجه دولت‌ها قرار دارد. بازار طلا در چند ماه گذشته دستخوش تغییرات شگرفی شده است؛ به‌طوری که بسیاری از معامله‌گران از بازار عقب‌نشینی کرده‌اند. چرا که در شرایط کنونی، اعمال مالیات بر ارزش افزوده به میزان 9 درصد، باعث شده است که به‌تدریج خریداران طلا از بازارهای قانونی خارج شوند و نتوانند به خرید خود ادامه دهند. به این موضوع باید مالیات تکلیفی را نیز اضافه کرد که هر شرکت باید در پایان سال پرداخت کند. از آنجایی که قیمت طلا در بازار در مقایسه با دیگر کالاها بسیار بالا است، در نتیجه اعمال چنین مالیات‌هایی در مورد معامله‌گران طلا اعداد و ارقام بسیار بزرگی خواهند شد و حتی ممکن است سوددهی طلا را با مشکل مواجه کند. از آنجایی که بسیاری از معامله‌گران قادر به پرداخت چنین مالیات‌هایی نیستند، دولت باید با تخفیف مالیات بر ارزش افزوده کالاها به‌ویژه طلا، راه را برای انجام معاملات این فلز گرانبها هموارتر سازد. چرا که طلا در بسیاری از کشورها یک سرمایه محسوب می‌شود و با توجه به جذابیت آن، ممکن است برخی از معامله‌گران به بازارهایی خارج از چارچوب قانون روی آورند.
طی یکی دو ماه اخیر قیمت‌های جهانی طلا اندکی کاهش پیدا کرده است و این موضوع را می‌توان از قیمت شمش‌های عرضه شده توسط تولیدکنندگان طلا مشاهده کرد. در ایران قیمت طلا توسط دو عامل اصلی یعنی بهای اونس طلا در بازارهای جهانی و نیز قیمت دلار محاسبه می‌شود. در مورد قیمت جهانی اونس طلا باید عنوان شود که در حال حاضر قیمت جهانی طلا در حدود یک هزار و 270 تا یک هزار و 280 دلار در نوسان است؛ اما طی یک ماه گذشته قیمت هر اونس طلا حدود 30 تا 40 دلار افت کرده است؛ و در مقابل نرخ دلار اندکی افزایش یافته است. اما روند کنونی قیمت‌های جهانی طلا نشان می‌دهد که احتمالا تا پایان سال جاری، قیمت‌های جهانی نوسان چندان زیادی نخواهند داشت و در نهایت 4 تا 5 درصد افزایش یا کاهش نشان می‌دهند. در بازار داخلی اما قیمت طلا بستگی به نرخ دلار دارد و اگر این نرخ ثابت باقی بماند، ممکن است تغییری در قیمت طلا مشاهده نشود. البته این قیمت طی یکی دو هفته اخیر سیر نزولی به خود گرفته است.
بازار طلای ایران
در ایران تمامی شرکت‌های تولیدکننده طلا زیرمجموعه دولت ملزم به عرضه تولیدات خود در بورس کالا هستند. با توجه به دولتی بودن برخی از تولیدکنندگان، سیاست عرضه در بورس و برای شفافیت بازار اتخاذ شده است. اما این بازار در سال اخیر با افت بسیار شدید میزان معاملات همراه بود. طی چند سال گذشته، همیشه حدود 10 تا 15 خریدار برای عرضه‌های طلا وجود داشت و حتی در موارد عدم عرضه نیز این مشتریان همواره پیگیر خریداری طلا در بورس کالا بودند. اما در سال 1396 به جرات می‌توان گفت که بسیاری از تولیدکنندگان با چالش کمبود مشتری در بورس کالا مواجه شده‌اند و تنها یک مشتری دائمی و یک مشتری موقت برای خرید طلا باقی مانده‌اند. در حقیقت بسیاری از معامله‌گران بازار طلا از این بازار عقب‌نشینی کرده‌اند که یکی از علل اصلی کاهش معاملات در بورس کالا، موضوع مالیات بر ارزش افزوده است که در قیمت فروش محصول عرضه شده از سوی تولیدکنندگان لحاظ می‌شود. اما به زعم بسیاری از فعالان بازار اغلب شرکت‌ها تحمل پرداخت آن را ندارند و عنوان می‌کنند که مالیات بر ارزش افزوده نه‌تنها باعث کاهش سود آن‌ها می‌شود؛ بلکه در برخی موارد باعث زیان‌ده شدن شرکت‌ها نیز می‌شود. در صورتی که تنها مشتری باقی‌مانده برای شمش طلای با عیار 24 از بورس عقب‌نشینی کند، ممکن است دیگر این محصول خریداری در بازار نداشته باشد.
متن کامل این یادداشت را در شماره 89 ماهنامه «اخبار فلزات» و در بخش بورس، بازار و تحلیل مطالعه نمایید.