بهنام شایان در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، عنوان کرد: زمینه فعالیت شرکت «نانو اکسید روی پارس»، تولید اکسید روی صنعتی، بهداشتی و دارویی است. ضمن اینکه شمش زاماک و شمش نقره نیز در مجموعه «نانو اکسید نقره» تولید میشود. ظرفیت تولید نقره، ۲۵۰ تن در ماه و ظرفیت تولید اکسید روی، ماهیانه ۱۵۰ تن است و در حال حاضر با همین میزان ظرفیت مشغول فعالیت هستیم. کارخانه در شهرک صنعتی شکوهیه استان قم قرار دارد و ۴۰ نفر به صورت مستقیم مشغول فعالیت در مجموعه هستند.
وی در خصوص تامین مواد اولیه و چالشهای موجود در این زمینه، بیان کرد: مواد اولیه تولید زاماک شامل شمش روی، آلومینیوم، مس و منیزیم است که بخش عمدهای از آن، از بورس کالای ایران و بعضی از مواد اولیه که در داخل بورس عرضه نمیشود را از بازار آزاد خریداری میکینم. اگرچه قیمت مواد اولیه در سطح بازار از بورس کالای ایران کمتر است و بر همین اساس ما پس از بررسی شرایط موجود، مواد اولیه مورد نیاز را خریداری میکنیم. برای مثال، قیمت شمش آلومینیوم در بازار آزاد از بورس کمتر است و از آنجایی که عرضه این محصول با حجم بالا در بورس انجام میشود، به دنبال خرید آن از بازار هستیم.
کاهش تحمیلی صادرات
مدیرعامل شرکت نانو اکسید روی پارس در ادامه به بررسی شرایط تولید در سال ۱۴۰۰ پرداخت و گفت: شرایط تولید در سال گذشته به مراتب بهتر از سال جاری بوده است. صدور بخشنامه و دستورالعملهای جدید در آغاز سال ۱۴۰۱ که وضع عوارض صادراتی بر مواد فلزی یکی از نمونههای آن است، مشکلات فراوانی را برای تولیدکنندگان ایجاد کرد و ما بسیاری از مشتریان خارجی خود را طی همین مدت زمان کوتاه از دست دادیم. اگرچه خوشبختانه این بخشنامه در ادامه لغو شد اما تاثیرات منفی در تولید محصولات شرکت برجای گذاشت. در ایام نوروز نیز مشغول تولید بودیم و زمانی که اقدام به صادرات محصولات خود کردیم، به دنبال وضع عوارض در گمرک دچار مشکل شدیم و متاسفانه خسارتهای مالی فراوانی به مجموعه تحمیل شد.
شایان در ارتباط با فعالیت در حوزه صادرات، مطرح کرد: انواع محصولات شرکت شامل زاماک، اکسید روی و کلرید آمونیم (نشادر) به کشورهای چین و هند صادر میشود. افزایش نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا و ریزش قیمت جهانی فلزات همزمان با وضع عوارض صادراتی، باعث شد نتوانیم محصولات خود را روانه بازارهای صادراتی کنیم و به دنبال آن، ضربه مهلکی به مجموعه وارد شد. در حال حاضر نیز که قیمتهای جهانی به ثبات رسیده است، بسیاری از مشتریان خارجی تمایل به خرید محصولات ما ندارند و بنابراین میتوان گفت بخش عمدهای از بازارهای صادراتی را طی این مدت از دست دادهایم. هنوز هم مشخص نیست چرا دولت در چنین شرایطی، اقدام به وضع عوارض بر صادرات آن هم در یک بازه زمانی دو ماهه کرد!
دولت از شرکتهای صادراتمحور حمایت کند
این تولیدکننده ضمن اشاره به مشکلات موجود در صنعت، تصریح کرد: شرایط تولید به گونهای است که شاهد اعمال تصمیمها و علایق شخصی در این بخش هستیم. وضع عوارض صادراتی برای مدت دو ماه، در واقع یک آزمون و خطا از جانب مسئولان بود که لطمه شدیدی به تولید وارد کرد. در حالی که کشور در وضعیت تحریم به سر میبرد و نیازمند بازاریابی جهت صادرت محصول و ارزآوری هستیم، دولت اقدام به صدور چنین بخشنامهای کرد. این در حالی است که مسئولان همواره شعار حمایت از شرکتهای صادراتمحور را سر میدهند و ما فعالیت خود را بر همین اساس آغاز کردیم تا بتوانیم ضمن تولید محصول با کیفیت، حضور موفقی نیز در بازارهای بینالمللی داشته باشیم. افزایش هزینه حمل و نقل، افزایش قیمت حاملهای انرژی به ویژه گاز و نوسان نرخ ارز از دیگر مشکلات موجود است که اکثر تولیدکنندگان با آن دست و پنجه نرم میکنند. حقوق و دستمزد کارگران نیز با افزایش ۵۷ درصدی در سال جاری همراه بوده است که کارفرمایان را در تنگنای اقتصادی قرار داده و در یک نگاه کلی، هزینههای تولید با رشد چشمگیری همراه بوده است.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار «فلزات آنلاین» مبنی بر اینکه مقایسه شما از کیفیت محصولات داخلی با نمونههای خارجی چیست، اظهار کرد: در حال حاضر، کیفیت شمش زاماک ما برابر با کیفیت نمونه مشابه خارجی تولیدشده در کشورهای اروپایی مانند بلژیک و سوئیس است و نکته قابل توجه اینکه شرکتهای خارجی با توجه به کیفیت بالای محصولات تولیدی مجموعه، اقدام به خرید شمش از ما کردهاند. این شرکتها از معتبرترین تولیدکنندگان شمش زاماک در جهان هستند و از آنجایی که با آغاز جنگ روسیه و اوکراین نتوانستند به تولید مطلوب خود دست پیدا کنند، بنابراین ما فرصت را مغتنم شمردیم و توانستیم شمش خود را به کشورهای اروپایی صادر کنیم. در حال حاضر نیز به دنبال جذب مشتریان خارجی پس از لغو عوارض صادراتی هستیم تا بتوانیم ارزآوری مطلوبی داشته باشیم.
مشکلات یکی پس از دیگری ظاهر میشوند!
شایان در خصوص معضل قطعی حاملهای انرژی، عنوان کرد: همزمان با فرا رسیدن روزهای گرم و سرد سال، شاهد سهمیهبندی و قطعی برق و گاز هستیم. اثرهای مخرب حاصل از این اتفاق، نخست شامل حال تولیدکنندگان صنعتی میشود. بر همین اساس از ژنراتورهای گازسوز برای تامین برق مورد نیاز کارخانه استفاده میکینم اما از آنجایی که اساس استفاده از این ژنراتورها گاز است، بنابراین با قطعی گاز نیز مشکل ما دوچندان میشود. در واقع تامین برق مجموعه با استفاده از ژنراتورهای گازسوز، توجیه اقتصادی ندارد و ما از هر روشی که برای کاهش معضلات موجود اقدام میکنیم، باز هم با چالش جدیدی مواجه میشویم که ادامه فعالیت را برای ما دشوار ساخته است.
وی در ارتباط با فرایند تولید شمش زاماک، بیان کرد: از شمشهای روی، آلومینیوم، مس و منیزیم در تولید زاماک استفاده میشود. فرایند تولید این محصول بسیار حساس است و باید حجم مشخصی از این فلزات در یک نقطه ذوب معین ریختهگری شود. در واقع، ابتدا مذاب آلومینیوم را تهیه و سپس مس خالص را به آن اضافه میکنیم. از سوی دیگر، شمش روی را جداگانه ذوب و مذاب به دست آمده را با یکدیگر مخلوط میکنیم تا در نهایت زاماک حاصل شود. ضمن اینکه کلرید آمونیم تولیدشده در مجموعه ما از خلوص ۹۹٫۹۹ برخوردار است و خوشبختانه توانستیم با تولید این محصول، بخش عمدهای از نیاز داخل را رفع کنیم. چراکه پیشتر این محصول از کشور چین وارد میشد. متاسفانه همین محصول با نامهای تجاری خارجی در سطح بازار به فروش میرسد و هیچ نظارتی نیز بر این مسئله وجود ندارد. لازم به ذکر است که تمام دستگاهها و ماشینآلات مجموعه تولید داخل و بومیسازی شدهاند و چالش خاصی در این زمینه نداریم.
فعالیت تولیدکنندگان کوچکمقیاس با حداقل ظرفیت
مدیرعامل شرکت نانو اکسید روی پارس ضمن انتقاد از عملکرد دولت در حمایت از بخش خصوصی، تاکید کرد: با توجه به شعار امسال مبنی بر «تولید، اشتغالآفرین و دانشبنیان»، انتظار میرود دولت حمایت بیشتری از تولیدکنندگان بخش خصوصی و به ویژه شرکتهای دانشبنیان داشته باشد. در حال حاضر، بسیاری از واحدهای کوچک تولیدی با حداقل میزان ظرفیت تولید مشغول فعالیت هستند و تنها هدف آنها در چنین شرایط سخت اقتصادی، زنده نگه داشتن تولید است. شرکتهای دانشبنیان که با هدف تولید محصولات جدید در حال فعالیت هستند، هیچ انتظاری جز حمایت دولت ندارند و با این وجود، هزینههای بخش تولید روزانه در حال افزایش است.
شایان در ادامه به چالشهای موجود در حوزه تجارت بینالمللی اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه کشور در شرایط تحریم قرار دارد، برخی از مشتریان خارجی ارز را به عدهای از صرافان که نسبت به آنها شناخت کافی دارند، تحویل میدهند. بنابراین امکان همکاری با صرافی که مد نظر ما است، وجود ندارد و ناچار به پذیرش درخواست طرف خارجی هستیم. برای مثال، اگر قرار به واریز ۵۰۰ هزار دلار به حساب شرکت باشد، این واریز بر پایه نرخ ریال انجام میشود. از آنجایی که ملزم به ارائه اسناد و مدارک معتبر صادراتی هستیم، باید این مبلغ را به ارز نیمایی تبدیل و در سامانه ثبت کنیم. درحالی که ارز نیمایی برای مشتریان خارجی معنایی ندارد و همین مسئله منجر به ایجاد اختلاف قیمت حدود سه هزار تومانی ارز آزاد و نیمایی میشود که در نهایت به ضرر ما خواهد شد. همچنین این مسئله را در ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان مطرح کردهایم که هنوز به یک جمعبندی مشخصی نرسیده است و امیدوار هستیم در آینده شاهد تسهیل شرایط صادرات در کشور باشیم.
وی در پایان با اشاره به اهمیت صنایع معدنی و فلزی در آینده جهان، مطرح کرد: با توجه به کاهش عرضه و رشد تقاضای فلزات اساسی در جهان، دولتهای مختلف به دنبال افزایش تولید محصولات معدنی و فلزی هستند. بر همین اساس، مسئولان باید برنامهریزی مدونی در درازمدت در این بخش داشته باشند و از نظرها و تحلیلهای جامع و سازنده کارشناسان و انجمنهای تخصصی نیز استفاده کنند. ضمن اینکه لازم است دولت از مدیران کارآمد و متخصص در سازمانهای مختلف به ویژه صنعت، معدن و تجارت استفاده کند تا ضمن بررسی دغدغه تولیدکنندگان بخش خصوصی، حمایتهای لازم را از فعالان صنعتی به عمل آورد.