سعید فتحی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» بیان کرد: شرکت فرآوری آمیژان‌های رنگین فتح (فارکو) در زمینه تولید قطعات غیر آهنی به ویژه از جنس آلومینیوم و زاماک فعالیت می‌کند. این قطعات در صنایع خودروسازی، لوازم‌خانگی، یراق‌آلات، در و پنجره و سیستم‌های تعبیه روشنایی کاربرد دارند که به دو صورت ریخته‌گری دایکست و ریژه تولید می‌شوند. خوشبختانه شرایط تولید و فروش محصولات شرکت طی پنج ماهه ابتدایی امسال کمی بهبود یافته است اما در حال حاضر با معضل کاهش چمشگیر نیروی انسانی در تولید مواجه هستیم و نمی‌توانیم نسبت به اجرای تعهدات خود عمل کنیم. متاسفانه تعداد نیروی انسانی فعال در بخش تولید طی ماه‌های اخیر به شدت افت پیدا کرده است و ادامه فعالیت نیروهای انسانی شاغل در کارگاه‌های صنعتی و ریخته‌گری نیز مقرون به صرفه نیست. اگرچه درآمد نیروی انسانی در سال جاری حدود ۵۷ درصد افزایش یافته است اما تورم و فشار اقتصادی حاکم در جامعه، منجر به تغییر نگرش نیروی انسانی به بخش تولید و تمایل به ادامه فعالیت در مشاغل غیر مولد و کاذب مانند تاکسی‌های اینترنتی، ساخت و ساز و… شده است. در حالی که این مشاغل نیز مشکلات مرتبط با خود را دارد اما از آنجایی که دغدغه مالی و اقتصادی نیروی انسانی به شدت رشد پیدا کرده است، بنابراین افراد تنها به دنبال کسب درآمد روزانه و یا هفتگی جهت رفع مشکلات روزمره خود هستند.
افزایش قیمت حامل‌های انرژی طی یک سال اخیر
وی در ارتباط با افزایش قیمت گاز واحدهای صنعتی، عنوان کرد: بهای گاز مصرفی تولیدکنندگان مواد اولیه آهنی و غیر آهنی مانند شمش آلومینیوم، در حدود پنج تا ۱۰ برابر افزایش یافته است. یکی از مشکلاتی که از ابتدا در پروانه بهره‌برداری شرکت فارکو به صورت سهوی وجود داشته است، ثبت شرکت به عنوان تولیدکننده شمش آلومینیوم بوده و در حالی که فعالیت اصلی مجموعه، ریخته‌گری آلومینیوم است. پس از افزایش قیمت گاز واحدهای صنعتی، طی هشت ماه اخیر به دنبال رفع این معضل بوده‌ایم و نماینده سازمان صمت نیز پس از حضور در کارخانه، اعلام کرده است که فارکو شمش آلومینیوم تولید نمی‌کند اما افزایش قیمت گاز از ابتدای سال گذشته در حالی اعمال شده است که ما محصولات خود را در قالب ریخته‌گری تولید کرده‌ایم و به فروش رسانده‌ایم. متاسفانه برای پرداخت این افزایش ۱۰ برابری قیمت گاز که حدود ۱۸۰ میلیون تومان بود، ناچار به تعدیل تعدادی از نیروهای انسانی کارآمد و قدیمی خود شده‌ایم و مسئولان اداره گاز و همچنین سازمان صمت استان، همکاری لازم جهت رفع مشکل شرکت را به عمل نمی‌آورند.
مدیرعامل شرکت فرآوری آمیژه‌های رنگین فتح در خصوص تامین نقدینگی مورد نیاز واحدهای صنعتی، تصریح کرد: در حال حاضر، بسیاری از تولیدکنندگان با کمبود نقدینگی در تامین مواد اولیه مورد نیاز خود مواجه هستند و زمانی که برای دریافت تسهیلات به بانک مراجه می‌کنیم، با بهانه‌های مختلف مسئولان مواجه می‌شویم. در حالی که دولت بر حمایت جدی از تولیدکنندگان در زمینه تامین مواد اولیه و ماشین‌آلات با اعطای تسهیلات بانکی تاکید کرده است، بانک‌ها و موسسات مالی شرایط مختلفی را در خصوص دریافت وام مطرح می‌کنند. برای مثال، طبق بخشنامه به ۱٫۵ برابر میانگین مانده حساب تولیدکنندگن طی ۶ ماه گذشته، تسهیلات اعطا می‌شود. برای مثال، اگر موجودی حساب شرکت ۲۰۰ میلیون تومان باشد، این مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان خواهد شد که جوابگوی کمتر از ۱۰ روز نیاز ما به مواد اولیه است! ضمن اینکه دریافت همین میزان تسهیلات نیز شرایط دشوار خود را دارد و نتیجه مثبتی در تولید و سوددهی شرکت حاصل نخواهد شد. یک تولیدکننده واقعی نباید ۶ ماه از زمان خود را صرف دریافت وام و بروکراسی‌های اداری مرتبط با آن کند و این در حالی است که در اکثر کشورها، دولت تمام قد از بخش تولید حمایت می‌کند و تولیدکنندگان دغدغه تامین نقدینگی مورد نیاز خود را ندارند.
با کمبود اپراتور دایکست در داخل مواجه هستیم
فتحی ضمن اشاره به اهمیت آموزش نیروی انسانی، مطرح کرد: واقعیت امر این است که جای خالی آموزش نیروهای ماهر و متخصص در بخش‌های مختلف تولید مانند ریخته‌گری دایکست به شدت احساس می‌شود. بر همین اساس ما ناچار هستیم از نیروی انسانی غیر متخصص که به واسطه تجربه و در گذر زمان موفق به یادگیری این شیوه از ریخته‌گری شده است، استفاده کنیم. متاسفانه اپراتور دایکست در داخل کشور تربیت نمی‌شود و شاید یک دوره آموزشی کوتاه‌مدت توسط برخی انجمن‌ها و شرکت‌ها در این زمینه برگزار شود که چندان هم تاثیرگذار نیست. ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها طی سالیان اخیر به شدت افزایش و میزان بهره‌وری لازم نیز کاهش یافته است؛ چراکه دلیل موجهی برای حضور در دانشگاه به ویژه جوانان وجود ندارد و این در حالی است که شاهد تعدد دانشگاه‌ها اعم از دولتی، آزاد و… هستیم. در ادامه، بخش صنعت و معدن کشور با خیل عظیم فارغ‌التحصیلان جویای کاری مواجه می‌شود که متاسفانه تنها تحت آموزش تئوری در دانشگاه‌ها قرار گرفته‌اند و هیچ‌گونه آموزش حین انجام کار نداشته‌اند. نکته جالب اینکه همین افراد به دنبال دریافت حقوق و مزایای بالا در واحدهای تولیدی هستند و زمانی که از میزان درآمد در این شرکت‌ها مطلع می‌شوند، از حضور در این عرصه منصرف شده و در نتیجه به جمعیت فارغ‌التحصیلان بیکار در داخل کشور افزوده می‌شود.
وی در ادامه به نوسان قیمت آلومینیوم در بازارهای جهانی و قیمت‌گذاری آن در بازارهای داخلی اشاره کرد و گفت: قیمت آلومینیوم همراه با سایر فلزات مانند مس طی پنج تا ۶ ماه اخیر با نوسان همراه بوده است. به دنبال جنگ دو کشور روسیه و اوکراین و از آنجایی که بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده آلومینیوم جهان در روسیه قرار دارد، قیمت این فلز به حدود سه هزار و ۸۰۰ دلار به ازای هر تن در بورس فلزات لندن رسید اما در ادامه با کاهش مواجه شد و حدود دو هزار و ۳۰۰ دلار به ازای هر تن قیمت‌گذاری شد. در حال حاضر نیز با افزایش نرخ‌های بهره بانک‌های مرکزی معتبر جهان به منظور کنترل تورم، قیمت آلومینیوم کاهش یافته و حدود دو هزار و ۴۵۰ دلار به ازای هر تن قیمت‌گذاری شده است. در خصوص نحوه محاسبه نرخ آلومینیوم و فرمول‌های قیمت‌گذاری در داخل کشور، باید گفت که نمی‌توان این فرایند را به طور کامل وابسته به قیمت‌گذاری در بورس فلزات لندن دانست. برای مثال، بسیاری از تولیدکنندگان توانایی خرید ۵۰۰ تن آلومینیوم از بورس کالا را ندارند و ترجیح می‌دهند از بازار آزاد، ماده اولیه مورد نیاز خود را تامین کنند اما واسطه‌هایی که قدرت خرید بیش از این مقدار آلومینیوم از بورس کالای ایران را دارند، می‌توانند شمش و بیلت آلومینیومی خریداری شده را به راحتی در بازار آزاد به قیمت دلخواه بفروشند. علاوه‌براین، چندین بار در طول یک سال، نحوه قیمت‌گذاری آلومینیوم در تالار صنعتی بورس با نرخ جهانی این فلز متفاوت بوده است؛ به طوری که گاهی برعکس یکدیگر، کاهش یا افزایش قیمت داشته‌اند. بنابراین ساز و کار تعیین قیمت آلومینیوم چه در بورس کالا و چه در بازار آزاد، به طور تقریبی مستقل از بورس فلزات لندن است.
بر همین اساس، این موضوع باعث شده است تا نتوانیم هیچ‌گونه پیش‌بینی مشخصی در زمینه قیمت مواد اولیه داشته باشیم. بورس کالای ایران، هفته گذشته اقدام به افزایش ۵ درصدی قیمت شمش عرضه شده در این تالار صنعتی کرد و باعث رشد رقابت‌پذیری در تامین ماده اولیه مورد نیاز فعالان صنعت آلومینیوم شد. این مسئله در حالی به تولید واحدهای کوچک‌مقیاس آسیب خواهد رساند که این مجموعه‌ها ملزم به پرداخت مالیات هنگفت هستند و باید تورم ایجاد شده از سوی دولت نیز در قیمت نهایی مواد اولیه لحاظ شود. افزایش قیمت مواد اولیه در نهایت منجر به افزایش قیمت کالاهای عرضه شده در بازار و به ضرر مصرف کننده تمام خواهد شد و بر همین اساس باید کارشناسی‌های لازم برای افزایش قیمت مواد اولیه در بورس انجام شود تا ضرر کمتری متوجه تولیدکننده و مصرف کننده باشد.
تولید انواع قطعات خودرویی با ریخته‌گری دایکست
مدیرعامل شرکت فرآوری آمیژه‌های رنگین فتح در خصوص انواع فرایندهای ریخته‌گری در این مجموعه، اذعان کرد: به صورت کلی، ریژه در اصطلاح به معنای ریخته‌گری ثقلی است. یعنی در واقع برای تولید قطعه، هیچ فشاری پشت دستگاه وارد نخواهد شد. این نوع ریخته‌گری به روش قالب دائمی است؛ به این شکل که قالبی در دستگاه قرار داده شده و نصب می‌شود. ماده مذاب بر اثر نیروی وزن داخل قالب ریخته می‌شود و آن را پر می‌کند. بنابراین هیچ‌گونه فشار حداقلی و یا حداکثری برای پر شدن کامل قالب وجود ندارد. این نوع ریخته‌گری بیشتر برای تولید قطعاتی به کار می‌رود که ضخامت بیشتر از پنج میلی‌متر دارند و لازم است بعد از انجام عملیات سایزینگ و ریخته‌گری، در دمای محیط خنک شوند. در روش ریخته‌گری دایکست، مواد مذاب درون قالب به سرعت توسط فشار حداقلی یا حداکثری تعیین شده برای دستگاه، خنک می‌شوند و اگر قطعات ضخیم به این روش تولید شوند، داخل آن‌ها، فرورفتگی و یا برآمدگی ایجاد می‌شود و کیفیت و کارایی محصول کاهش می‌یابد. بنابراین این موضوع می‌تواند در خصوص قطعات حساس، مشکل ایجاد کند. از ویژگی‌های ریخته‌گری ریژه این است که قطعه زمان بیشتری برای خنک شدن دارد و این مهم بر خواص مکانیکی قطعه تاثیر مثبت دارد. لازم به ذکر است که برخی از پیمانکاران صنعت خودرو، قطعات مورد نیاز خود را از این شرکت سفارش می‌دهند. عمده قطعات خودرویی تولید شده در این شرکت، بیشتر شامل آیینه خودروها مانند خودروی نیسان و یا قطعات موتوری خودروی پراید و تیبا و همچنین اجزای در و بدنه است. ضمن اینکه یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان قطعات ریژه در صنعت برق و ارائه‌دهنده قطعات مورد نیاز وزارت نیرو هستیم. البته به صورت مستقیم با این نهاد در ارتباط نیستیم؛ در واقع، پیمانکاران وزارت نیرو از کارفرمایان این شرکت در تامین مقاطع خطوط انتقال هستند و محصولات ما را برای تحویل به این وزارتخانه خریداری می‌کنند. همچنین در روزهای اخیر نیز موفق به تولید قطعات مورد نیاز بخش آب و فاضلاب شده‌ایم و در این عرصه حضور پیدا کرده‌ایم.
فتحی در ادامه ضمن انقاد از حمایت نکردن دولت از تولید، تصریح کرد: متاسفانه دولت از تولیدکنندگان بخش خصوصی حمایت نمی‌کند و به همین علت، بسیاری از سرمایه‌گذاران تمایلی به فعالیت در این بخش ندارند. قانون‌گذاری‌های نادرست در بخش‌های مختلف به ویژه بیمه و مالیات باعث شده است بسیاری از تولیدکنندگان با مشکلات فراوانی در این زمینه مواجه شوند و این مسئله بر تولید تاثیر منفی گذاشته است. تعدادی از نیروهای انسانی به دنبال اخذ بیمه بیکاری از سازمان تامین اجتماعی و همزمان، دریافت حقوق از یک واحد تولیدی هستند تا بتوانند جهت رفع مشکلات خود، درآمدهای مجزا از بیمه و کارفرما داشته باشند. در حالی که این مسئله برخلاف قانون است و هیچ نظارتی نیز در این زمینه وجود ندارد. ریخته‌گری آلومینیویم در واحدهای غیر مجاز اطراف شهرک‌های صنعتی انجام می‌شود و رقابت‌پذیری در سطح بازار را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. جالب اینکه خبری از نظارت واحدهای مرتبط هم نیست و امیدوار هستیم در ادامه اقدامات لازم در این زمینه انجام شود.
توانایی رقابت در بازارهای خارجی را داریم
وی در ارتباط با رقابت‌پذیری در بازار محصولات آلومینیومی، اذعان کرد: در حالی صادرات محصولات آلومینیومی به کشورهای عراق و افغانستان صورت می‌پذیرد که تولیدکنندگان داخلی، از دستگاه‌ها و ماشین‌آلات قدیمی و دسته دوم در خط تولید خود استفاده می‌کنند. در حالی که اگر ما به دنبال رقابت در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی هستیم، باید از دانش و تکنولوژی روز در تولید محصولات خود استفاده کنیم و همچنین نسبت به واردات ماشین‌آلات جدید اقدام کنیم. خوشبختانه توانایی و بار علمی لازم جهت تولید انواع محصولات آلومینیومی در کشور وجود دارد و اگر دولت از تولیدکنندگان داخلی حمایت کند، موفق به صادرات به کشورهای معتبر اروپایی خواهیم شد.
مدیرعامل شرکت فرآوری آمیژه‌های رنگین فتح در پایان یادآور شد: با توجه به وضعیت اقتصادی نابسامان و وجود مشکلات متعدد در بخش‌های مختلف صنعت کشور، قادر به اجرای برنامه توسعه‌ای نیستیم. در تولید، با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستیم و با دست و پنجه نرم کردن با آن‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهیم و امیدواریم با بهبود شرایط در آینده، بتوانیم تولید خود را توسعه دهیم.
