چه معضلاتی تولیدکنندگان مفتول مس را آزار می‌دهد؟
سالانه ۲۳۰ هزار تن کاتد توسط شرکت صنایع ملی مس ایران در کشور تولید می‌شود، ظرفیت تولید مفتول مس نیز ۶۰۰ هزار تن در کشور است؛ با توجه به اینکه نیاز کشور خیلی کم‌تر از این ظرفیت است نباید تولید مفتول مشکلی داشته باشد اما در حال حاضر وضعیت بازار مفتول مس به‌خاطر سیاست‌هایی که برای خرید کاتد مس توسط وزات‌خانه صنعت، معدن و تجارت وضع شده است، شرایط عرضه مفتول را آشفته کرده است؛ در حال حاضر تمامی شرکت‌هایی که کد بورسی دارند حتی اگر صنعت مرتبط نداشته باشند می‌توانند کاتد مس خریداری کنند. این مسئله موجب افزایش رقابت و تقاضای خرید کاتد مس به میزان ۱۹تا ۲۵ درصد در بازار شده است. یکی از مهم‌ترین معضلاتی که تولیدکنندگان مفتول مس را آزار می‌دهد همین وضع قوانین و سیاست‌گذاری‌ها پشت درهای بسته بدون مشورت با تولیدکنندگان است.
دولت حمایتی از تولیدکنندگان مفتول مس دارد؟
به دلیل اینکه ۱۰۰ درصد مواد اولیه تولید مفتول مس داخلی است و عرضه آن نیز بسیار شفاف از طریق بورس انجام می‌شود؛ تولید مفتول مس هیچ نیازی به حمایت دولت ندارد، فقط دولت با سیاست‌گذاری‌های غلط و بی‌جا فرایند عرضه و تولید را مختل نکند کافی است. بازار اگر روند طبیعی خود را طی کند این صنعت هیچ‌گونه معضلی ندارد و هیچ تولیدکننده سیم و کابلی کمبود مفتول مس نخواهد داشت.
چه عواملی بر رونق یا رکود بازار مفتول مس تاثیرگذار است؟
در شرایط عادی مصرف مفتول مس در کشور ۱۴۰ هزار تن است، امسال تولید مفتول مس نزدیک همین مقدار بوده و هیچ واحد تولیدی کمبودی از این نظر نداشته است، یعنی با توجه به رکودی که در سال جاری بازار سیم و کابل داشته، مفتول مس به اندازه نیاز کشور تولید و عرضه شده است. اما به دلایل مختلفی همچون دو نرخی بودن قیمت ارز و اختلاف چشم‌گیر قیمت دلار چهار هزار و ۲۰۰ تومانی با بازار آزاد در مقطعی از زمان، بلامانع بودن صادرات به کشورهای افغانستان و عراق، مقدار زیادی از ۱۴۰ هزار تن مفتول مس تولید شده، به صورت قراضه و یا سیم(مفتول مس با سطح مقطع کوچک‌تر از ۸ میلی‌متر)، بدون بازگشت ارز از کشور خارج شد. همین خروج مس از کشور موجب شد کمبود مفتول مس در بازار محسوس شود اما بعد از آن برهه زمانی تولید مفتول مس کفاف نیاز کشور را داد.
چه عاملی سبب ارتقای و کاهش فروش مفتول مس در بازار می‌شود؟
چند سالی هست که مصرف مفتول مسی کشور بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار تن است و بعید است که تغییری داشته باشد مگر رشد اقتصادی داشته باشیم و پروژه‌های زیربنایی افتتاح شود و یا با شرکت‌های خارجی قرارداداهایی منعقد شود، به غیر از این راه‌هایی که عنوان شد مسیر دیگری برای ارتقای تولید مفتول مسی به ذهن نمی‌رسد و به‌طور کلی احتمال هم نمی‌دهم که مصرف مفتول مس افزایش چندانی نیز داشته باشد. البته صادرات محصول تغییر شکل داده از مفتول مس، اختلاف نرخ ارز نیمایی با نرخ آزاد، سبب می‌شود میزان فروش صادرات و به تبع آن میزان فروش مفتول افزایش یابد، اما این تغییر نیز خیلی چشم‌گیر و در راستای توسعه صنعت کشور نیست. در سال‌های اخیر رکود اقتصاد کشور، بدهی وزارت نیرو به شرکت‌های کابل‌سازی، نبود پروژه‌های عمرانی و ساختمانی سبب کاهش فروش مفتول مس شده است.
شرکت‌های دیگری که محصولات مسی تولید می‌کنند توان تولید مفتول مس نیز دارند؟
سه شرکت معتبر در کشور عمده مفتول مس مورد نیاز صنایع مختلف را تولید می‌کنند، تولیدات این سه شرکت مفتول‌ساز منطبق بر استانداردهای جهانی است که کیفیت لازم برای صادرات به کشورهای دیگر را نیز دارد. از لحاظ کیفیت مفتول دو شرکت تولیدکننده در حد ایده‌آل است و کیفیت شرکت دیگر نیز برای تولید سیم و کابل مطلوب است اما برای تولید سیم‌لاکی و ترانسفورماتورها کیفیت این مفتول‌ها مناسب نیست. تولیدکنندگانی که مقاطع مختلفی از مس تولید می‌کنند مراحل و فرایند تولید محصولشان با مفتول مسی متفاوت است و نمی‌توانند با آن دستگاه‌ها مفتول ۸ میلی‌متری تولید کنند مگر اینکه فناوری و ماشین‌آلات مجزا از تولید مقاطع و مرتبط با تولید مفتول مس تهیه کنند. چون مفتول ۸ میلی‌متری به روش ریخته‌گری پیوسته تولید می‌شود.
مفتول مسی به جز مصارف الکتریکی در بخش‌های دیگر نیز استفاده می‌شود؟
عمده استفاده مفتول مسی در مصارف الکتریکی است؛ در تولید سیم وکابل مسی، مفتول ۸ میلی‌متری بر اساس نوع کابل به مقاطع ریزتر تبدیل شده و سپس به‌صورت مفتول و یا تابیده شده با روکش یا عایق پوشش داده می‌شود، در تولید ترانسفورماتور یا سیم‌لاکی نیز مس به صورت تخت یا گرد همراه لاک استفاده می‌شود. میزان ناچیزی ار مفتول مسی نیز در صنایع بسته‌بندی مصرف می‌شود.
برای تولید مفتول مسی به جز کاتد مس از قراضه نیز استفاده می‌شود؟
بله پس از پالایش قراضه به راحتی می‌توان از قراضه نیز مفتول تولید کرد، ما در شرکت گیل‌راد یک خط تولید داریم که روزانه ۱۰۰ تن قراضه مصرف می‌کند و پس از ریفاین و رسیدن به خلوص ۹۹٫۹۶ درصد به راحتی قابل استفاده در مصارف الکتریکی است و مشکلی نیز از نظر هدایت الکتریکی ندارد. کیفت این مفتول‌ها نیز تفاوت چندانی با مفتول تولید شده از کاتد مسی ندارد.
آیا مفتول مسی به کشور وارد می‌شود؟
خیر، واردات مفتول مسی به‌خاطر تعرفه‌های گمرکی به هیچ‌عنوان به صرفه نسیت؛ چون در حال حاضر مفتول با قیمت جهانی عرضه می‌شد و وارد کردن آن فقط هزینه بیشتری چون حمل‌و نقل و تعرفه‌های گمرکی را به واردکننده تحمیل می‌کند. در ضمن ظرفیت نصب شده مفتول در کشور به حدی است که نیازی به واردات نداریم زیرا میزان تقاضا و مصرف بسیار کم‌تر از ظرفیت تولید است.
مفتول مس از کشور صادر می‌شود؟
بله، سال ۹۶ مفتول مس به کشورهای هندوستان، عراق، افغانستان و امارات صادر کردیم. البته صادرات مفتول نیاز به اخذ مجوز دارد. شرکت ما بهمن‌ماه امسال مجوز صادرات ۵۰۰ تن مفتول مس را دریافت کرده است، نمونه مفتول تولیدی شرکت گیل‌راد شمال برای کشور ایتالیا ارسال شده که پس از تایید این سفارش ارسال خواهد شد. البته به دلیل اینکه مس فلز گران‌قیمتی است، صادرات و نقل‌و انتقال پول، معضلات خاص خود را دارد. نحوه تسویه نیز به‌صورت نقدی است که با زمانی که برای بازگشت صرف می‌شود به ۴۵ روز نیز می‌رسد. کشورهای اروپایی به دلیل تعرفه‌های خاصی که اتحادیه اروپا گذاشته است خیلی مایل نیستند از کشورهایی که جز اتحادیه اروپا نیستند خرید داشته باشند. عملا پرداخت تعرفه ۴٫۸ درصد کالای ایرانی را از چرخه رقابت خارج می‌کند.
آیا تکنولوژی در تولید مفتول مس باکفیت تاثیرگذار است؟
تکنولوژی تاثیر بسزایی در کیفیت محصول نهایی دارد؛ کیفیت مفتول مس تولیدی شرکت گیل‌راد به دلیل استفاده از ماشین‌آلات به‌روز دنیا بسیار مطلوب است و جایگاه ویژه‌ای دارد.
آینده بازار مفتول مس را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
قیمت مفتول مس متاثر از دو متغیر نرخ دلار داخلی و قیمت مس در بورس فلزات لندن است؛ در نتیجه این دو فاکتور نقش اساسی در تعیین قیمت مفتول مس در آینده دارند. از نظر مصرف مفتول مس نیز بسیار بعید است که کشور رشدی داشته باشد و پیش‌بینی می‌کنم که سال آینده نیز مصرف همان ۱۲۰ تا ۱۴۰ هزار تن باشد.
ظرفیت تولید مفتول مس شرکت گیل‌راد شمال چقدر است؟
ظرفیت نصب شده شرکت گیل‌راد شمال ۷۶ هزار و ۵۰۰ تن است و ماشین‌آلات خط دوم نیز اگر مشکلی پیش نیاید، پس از ترخیص از گمرک از تیرماه سال ۹۸ آماده بهره‌برداری می‌شوند که با آغاز فعالیت این خط ظرفیت تولید مجموعه به ۱۵۰ هزار تن در سال می‌رسد. امسال ۴۵ هزار تن مفتول مس تولید کرده‌ایم که بسیار پایین‌تر از ظرفیت تولید مجموعه است.
برای مطرح شدن در بازار مفتول مس داشتن چه فاکتورهایی لازم است؟
آنچه که برندهای مختلف را از یک‌دیگر متمایز می‌کند توان تولید، کیفیت مفتول مس و نحوه تعامل با بازار است که نقش بسزایی در افزایش میزان فروش دارند.
