به گزارش پایگاه خبری- تحلیلی «فلزات آنلاین» 830 میلیون تن ذخیره قطعی و قابل برداشت در جهان به‌ثبت رسیده است. این رقم بخشی از منابع شناسایی شده مس در جهان است. به‌طور کلی 2.1 میلیارد تن مس محتوی منابع شناسایی شده در جهان وجود دارد که حدود 1.8 میلیارد تن از این منابع، به‌صورت پورفیری وجود دارند. ذخایر پورفیری مس در جهان، ذخایری با عیار کم مس اما مقادیر بالای کانسنگ است. از این میان می‌توان به اسکوندیدا واقع در شیلی، بزرگ‌ترین معدن مس جهان اشاره کرد. معدن مس ایوتولغوی واقع در مغولستان دیگر ذخیره مس در جهان است که در گروه ذخایر پورفیری دسته‌بندی می‌شود.

بهره‌بردار اصلی این معدن، شرکت معدنی ریوتینتو، بر این باور است که ایوتولغوی، اسکوندیدای دوم است و می‌تواند با اجرا فعالیت‌های اکتشافی بخش‌های پنهان این ذخیره را شناسایی کند در آینده بلندمدت، نقش پررنگی را در عرضه جهانی مس بازی کند. در ایران نیز، معدن مس سرچشمه، یک معدن مس پورفیری است که معدن مس نوچون یکی دیگر از بخش‌های این ذخیره بزرگ و نهفته در زمین منطقه سیرجان کرمان است. اگرچه معدن مس سرچشمه، بزرگ‌ترین معدن مس کشور به‌حساب می‌آید، این معدن در مقیاس جهانی، در گروه معادن متوسط قرار می‌گیرد.

بر اساس مطالعات سازمان ارزیابی زمین‌شناسی ایالات متحده، 3.5 میلیارد تن مس محتوی منابع و ذخایر در سراسر جهان وجود دارد که تنها 2.1 میلیارد تن آن شناسایی شده و از این میزان تنها 830 میلیون تن به‌صورت ذخیره قطعی قابل برداشت است. نمودار 1، ذخایر مس در جهان را به‌تفکیک نشان می‌دهد. در این نمودار، می‌توان کشورهای دارنده بزرگ‌ترین ذخایر مس در جهان را نیز به‌ترتیب میزان ذخیره‌شان مشاهده کرد. همان‌طور که در این نمودار به‌تصویر کشیده شده، شیلی با 170 میلیون تن مس محتوی ذخایر قطعی و قابل برداشت، میزبان بزرگ‌ترین ذخایر مس در جهان است.

پس از شیلی، به‌ترتیب کشورهای استرالیا، پرو، روسیه و اندونزی، بیشترین حجم ذخایر مس را در خود نهفته دارند و به‌ترتیب 5 کشور برتر از نظر میزان ذخایر مس را تشکیل می‌دهند. بعد از 5 کشور برتر از نظر مس محتوی ذخایر، مکزیک، ایالات متحده، چین، ایران، کنگو و زامبیا قرار دارند. ذخایر مس قطعی و قابل برداشت این کشورها به‌ترتیب عبارتند از 50، 48، 26، 24، 20 و 19 میلیون تن مس محتوی. بر این اساس ایران در جایگاه نهم از کشورهای برتر از نظر میزان ذخایر مس قرار دارد.

با توجه به این که ایران به‌عنوان بهشت اکتشافات در جهان شناخته می‌شود، انتظار می‌رود که با اجرای فعالیت‌های اکتشافی گسترده‌تر و منظم‌تر در پهنه‌های بزرگ‌تر، ذخایر قطعی و قابل برداشت بیشتری به‌ثبت برسد. بر اساس ذخایر قطعی و قابل برداشت کنونی، سهم ایران از کل ذخایر جهانی مس برابر با 2.9 درصد است. در حال حاضر، بزرگ‌ترین متولی اجرای فعالیت‌های اکتشافی در صنعت مس، شرکت ملی صنایع مس است که با در دست داشتن توان فنی و اقتصادی این امر و به‌کمک صندوق‌های اکتشافی اقدام به انجام این کار می‌کند.

بر اساس آخرین آمار منتشر شده از مرکز آمار ایران که اطلاعات در حال بهره‌برداری کشور را گزارش می‌کند، در سال 1396، بالغ بر 75 هزار میلیارد ریال، ارزش استخراج سنگ مس در ایران بود که سهم 30 درصدی از ارزش کل استخراج مواد معدنی کشور را تشکیل می‌دهد. علاوه بر این، از میان 131 کانسار مس به‌ثبت رسیده در وزارت صنعت، معدن و تجارت، تنها 55 مورد فعال و در حال بهره‌برداری هستند که حدود 65 میلیارد تن سنگ در سال 1396 از معادن فعال مس برداشت شده است. از این میزان استخراج، بیش از 7.4 میلیارد تن سنگ مس تولید شده است که ارزش حدود 75 هزار میلیارد دلار داشت و ارزش افزوده‌ای به‌میزان 63.5 هزار میلیارد ریال برای کشور به‌همراه داشت است.

شایان ذکر است که از میان 55 معدن مس در حال بهره‌برداری، تنها 3 معدن عمومی و 52 معدن باقی مانده، خصوصی هستند. در میان معادن مس هیچکدام در دسته معادن تعاونی قرار نمی‌گیرند. مالکیت بهره‌بردار معدن در دسته‌بندی مرکز آمار به 3 گروه عمومی، تعاونی و خصوصی تقسیم‌بندی می‌شود. منظور از عمومی، معادنی است که تمام یا بیش از 50 درصد از سرمایه آن‌ها متعلق به وزارت‌خانه، سازمان‌های دولتی، بانک‌ها، نهادهای انقلاب اسلامی، شهرداری‌ها و سایر موسسات بخش عمومی باشد. تعاونی به معادنی اطلاق می‌شود که  به‌صورت شرکت تعاونی به‌ثبت رسیده و تمام با بیش از 50 درصد از سهام آن‌ها متعلق به اعضای تعاونی باشد. نهایتا، منظور از معادن خصوصی، آن دسته از معادنی است که تمام یا بیش از 50 درصد از سرمایه آن‌ها متعلق به افراد باشد. تمامی معادن مس ایران توسط بهره‌بردار اصلی استخراج می‌شوند و تمامی آن‌ها دارای پروانه بهره‌برداری هستند. نحوه استخراج معادن مس در ایران به هر دو صورت روباز و زیرزمینی انجام می‌شود که 51 معدن به‌صورت روباز، 3 معدن به‌صورت زیرزمینی و یک معدن به هر دو شکل مورد استخراج قرار می‌گیرد.

بر اساس مطالعات گسترده‌ای که توسط مرکز آمار ایران از معادن در حال بهره‌برداری صورت گرفته است، به‌طور متوسط حدود 4،800 نفر شاغل در بخش استخراج سنگ مس فعالیت دارند که بالغ بر 3،000 نفر در بخش مستقیم تولید و تقریبا 1،800 نفر در بخش غیر تولیدی فعالیت می‌کنند. در میان مهارت‌های دسته‌بندی شده توسط این مرکز که شامل کارگر ساده، کارگر ماهر، تکنیسین، مهندس و امور حمل و نقل می‌شود، در خصوص استخراج مس، سهم کارگران ماهر با رقم 42 درصدی بیشترین بخش اشتغال را به‌خود اختصاص می‌دهد. بر اساس این گزارش، تنها 23 نفر در واحدهای معدنی استخراج مس بدون مزد و حقوق مشغول به فعالیت هستند.

انتهای پیام//